COVID-19 a turystyka

 

Turystyka jako pierwsza padła ofiarą koronawirusa w Polsce. Z dostępnych informacji wynika, iż tylko w ostatnich dniach marca w niektórych przedsiębiorstwach branży pracę straciło ok. 70% pracowników, zaś pozostałym pracownikom zostało zmniejszone wynagrodzenie o 50-60%. Przewidywano, że do końca czerwca w jednej tylko branży turystycznej pracę może stracić 600 tys. osób na 700 tys. zatrudnionych [Turystyka pierwszą ofiarą kryzysu, zwolnienia sięgają 50-70%. „Stan agonalny”].

Aby zapobiegać  niekorzystnym konsekwencjom pandemii koronawirusa w Polsce wprowadzone zostały istotne zmiany przepisów dla branży turystycznej. Zgodnie z Ustawą COVID-19, zwaną tarczą antykryzysową odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej i zwrot wpłat skuteczne będzie dopiero po upływie 180 dni od dnia powiadomienia przez podróżnego o odstąpieniu. Oznacza to, że touroperator ma prawo zwrócić pieniądze wpłacone przez klienta na wycieczkę dopiero po 194 dniach (180 + 14 dni, które są już w ustawie o imprezach turystycznych) [F.Frydrykiewicz, Sejm uchwalił specustwę, rozwiązania dla turystyki zgodne z zapowiedziami], jeśli będzie ją musiał odwołać lub jeśli klient sam z niej zrezygnuje. Ponadto odstąpienie od umowy powinno być poparte rzeczywistym związkiem przyczynowo-skutkowym między przedmiotowym odstąpieniem a epidemią. Dla zachowania ciągłości finansowej organizatorów turystyki przewidziano możliwość przekazania podróżnym za ich zgodą voucherów uprawniających do udziału w dowolnej imprezie turystycznej w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza od której odstąpiono [J.Trzmielewska, Koronawirus w Polsce: Zmiany przepisów istotne dla branży turystycznej]. Vouchery ponadto są chronione na wypadek niewypłacalności organizatora. „Nie rezygnuj – zmień termin! – tak zachęca turystów Polska Organizacja Turystyczna, która wspólnie z Ministerstwem Rozwoju rozpoczęła kampanię internetową #Wybierz Voucher [Koronawirus: informacje dla branży turystycznej]. 180 dni na zwrot zaliczek i vouchery w rozliczeniu mają  pomóc w kryzysie biurom podróży, agentom turystycznym, hotelarzom, organizatorom konferencji, wydarzeń kulturalnych, imprez rozrywkowych, rekreacyjnych czy sportowych oraz wystaw tematycznych czy imprez plenerowych. Według wiceprezesa Itaki okres 180 dni pozwoli na przemyślenia i ewentualną zmianę zdania przez klientów co do zwrotu zaliczki. Niemniej jednak uważa, że okres ten może szybko minąć wobec niepewnej sytuacji co przyszłości, stąd postulowane jest wydłużenie go do roku lub wprowadzenie obligatoryjnego vouchera. [Piotr Henicz: Chcemy pomóc w odmrażaniu turystyki]

Inna zmiana dotyczy obniżenia sum gwarancyjnych, zgodnie z którą 30% zeszłorocznego obrotu touroperatora będzie podstawą do określenia wielkości gwarancji ubezpieczeniowej wymaganej od organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Rozporządzenie podpisane przez Ministra Finansów obowiązuje od 11 kwietnia tego roku. Dotychczas touroperatorzy i PUNPUT-y musieli uzyskiwać gwarancję w wysokości równiej przychodom  uzyskanym w roku poprzednim, co w obecnej sytuacji może być barierą nie do pokonania[Piotr Henicz: Chcemy pomóc w odmrażaniu turystyki]. 

Obok zmiany przepisów dotyczących organizacji imprez, w celu ograniczenia spadku przychodów w branży rekomendowane są dla hotelarzy przez Izbę Gospodarczą Hotelarstwa Polskiego sprawdzone działania w sytuacji kryzysowej jako dobre praktyki w zakresie polityki sprzedażowej. Z rekomendacjami możemy zapoznać się pod linkiem - https://www.waszaturystyka.pl/ighp-rekomenduje-hotelarzom-dobre-praktyki-na-czas-kryzysu-koronawirusa/. Izba gospodarcza Hotelarstwa Polskiego prezentuje także na swojej stronie internetowej wyniki badań ankietowych dotyczących działania hoteli w związku z pandemią koronawirusa [https://bit.ly/ighp-dzialania-hotelarzy-w-zwiazku-z-pandemia-wyniki-ankiety].

W związku z tym, iż obecnie bardzo ważne jest jak najszybsze otwarcie hoteli z zapewnieniem szeregu rozwiązań w zakresie sanitarnym i BHP, organizacje branżowe opracowały rekomendacje dotyczące tzw. protokołów bezpieczeństwa ponownego otwarcia obiektów hotelowych/pensjonatów i innych miejsc świadczących usługi zakwaterowania. Dotyczą one procedur zapobiegawczych, zapewnienia bezpiecznych odległości między pracownikami, gośćmi, oraz zapewnienia środków higieny dla gości i obsługi, sposobów dezynfekcji a także postępowania w przypadku zakażenia wirusem na terenie obiektu. Z proponowanymi rozwiązaniami możemy zapoznać się na stronie - https://www.e-hotelarz.pl/artykul/66641/rekomendacje-sztabu-kryzysowego-tugether/.

Na stronie Ministerstwa Rozwoju znajdziemy z kolei odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z obecną sytuacją w turystyce, gdzie zamieszczony został Poradnik dla podróżnych oraz organizatorów turystyki (http://bit.ly/poradnik-dla-podroznych-oraz-organizatorow-turystyki ). Wybierając ubezpieczenie turystyczne należy obecnie zwracać uwagę na to, aby chroniło także w przypadku zakażenia wirusem Covid-19. Stąd w porównywarce KioskPolis.pl na stronie z ofertą można otrzymać informacje, które towarzystwa ubezpieczeniowe mają w zakresie ochronę przed zakażeniem koronawirusem.   

Skutki koronawirusa odczuwalne są nie tylko  Polsce, ale także w całej gospodarce światowej. Tracą biura podróży, linie lotnicze, hotele, agencje turystyczne, lokalni przewoźnicy, restauracje, przewodnicy. Straty liczone są w setkach miliardów dolarów [Co z turystyką po koronawirusie. Kraje już się szykują, podróżnicy też powinni]. W sektorze turystyki i podróży zagrożone są miliony miejsc pracy oraz wiele małych i średnich przedsiębiorstw. Stąd powstał między innymi Europejski Manifest Turystyczny wzywający do pilnego wdrożenia działań mających na celu ograniczenia wpływu epidemii na ten sektor. Proponowane pilne środki oraz dodatkowe dla zagwarantowania pełnego ożywienia zamieszczone zostały w aktualnościach na stronie Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego [Europejski sektor turystyki wymaga pilnych działań wspierających, by zmniejszyć destrukcyjny wpływ COVID-19].

Wiele krajów już rozpoczęło walkę o  powrót turystów. Między innymi Włoska Rada turystyczna zachęca potencjalnych turystów do przyjazdu, wskazując że wiele regionów kraju jest bezpieczna [Co z turystyką po koronawirusie. Kraje już się szykują, podróżnicy też powinni]. Kraje atrakcyjne turystycznie ogłaszają różne plany uruchomienia gospodarki, wskazując pomysły, które mogłyby zapewnić bezpieczeństwo gościom m.in. certyfikaty dla hoteli, paszporty zdrowia dla turystów czy aplikacje mające śledzić poruszanie się gości, aby w przypadku zakażenia móc szybko ustalić ewentualnych zarażonych [Piotr Henicz: Chcemy pomóc w odmrażaniu turystyki].

W Polsce od 4 maja wprowadza się drugi etap luzowania obostrzeń. Będą mogły ponownie zacząć funkcjonować hotele, punkty noclegowe czy agroturystyka. Jednak lokale gastronomiczne pozostają nadal zamknięte. Istnieje możliwość świadczenia usług na wynos lub dowóz. W drugim etapie mają ruszyć także galerie sztuki, bibliotek i muzea. Niestety inne instytucje kultury takie jak teatry, opery, filharmonie czy kina z otwarciem muszą jeszcze poczekać.

 

dr Małgorzata Borkowska-Niszczota